De burgemeester van Utrecht, Sharon Dijksma (PvdA/GL) is deze week voor het gemeentehuis bij een vechtpartij betrokken geraakt. Ze is met de nodige moeite door beveiligers bevrijd en via de achteringang het gemeentehuis weer binnengebracht.

De vechtpartij volgde op een demonstratie in de raadzaal nadat de gemeenteraad een motie van de partij van de burgemeester om Israëlische producten te boycotten, had afgewezen. De aanwezige pro-Palestina-demonstranten pikten dat niet en blokkeerden daarop de voortgang van de vergadering. Dijksma besloot toen om de demonstranten zelf naar buiten te ‘begeleiden’ en niet de politie in te schakelen.

Pijn

Dat besluit, zei ze later, had twee motieven. In de eerste plaats zou de politie veel hardhandiger zijn opgetreden dan zij wilde of verstandig vond. En twee, ze kon ‘de pijn’ van de demonstranten meevoelen, vertellend dat een Syrische vriend net had vernomen dat een familielid was vermoord.
Her en der wordt Dijksma geprezen voor dit beheerste, zelfs moedige optreden.
Ze moet evenwel op haar donder krijgen.

Orde handhaven is een vak

In de eerste plaats blijkt maar weer dat daadwerkelijk orde handhaven een vak is (van de politie welteverstaan) en niet de gave van een toevallige burgemeester. Als zij van mening is dat de Utrechtse politie geneigd is disproportioneel op te treden, moet ze dit probleem (in algemene zin) oplossen en niet aangrijpen om in voorkomende gevallen de politie te weren.

Vernieling en geweld

In de tweede plaats had ze zich moeten realiseren dat deze pro-Palestina-demonstranten een naam van vernieling en geweld hebben op te houden. Het is volk, vaak gemaskerd en van elders afkomstig, dat erop uit is mensen en instituties te intimideren en de samenleving te ontwrichten. Het had zo maar kunnen gebeuren dat de burgemeester gewond was geraakt of erger, want het regent tegenwoordig ‘steekincidenten’.

Het is niet heldhaftig om je in zo’n riskante situatie te begeven, het getuigt minimaal van domheid, maar het is waarschijnlijk burgemeesterlijke zelfoverschatting, aangelengd met het idee dat de demonstranten en zij ten diepste een zelfde overtuiging delen en dus van elkaar niets te vrezen hebben.

Moedwil

In de derde plaats gaat het hier niet om een spontaan incident op een publieke tribune zoals ze wel vaker voorkomen, maar om een bewuste, vooropgezette actie van demonstranten om een democratisch orgaan het functioneren te beletten. Mevrouw zelf is ongekozen, maar zal zich wel kunnen voorstellen dat het obstrueren van een volksvertegenwoordiging in een democratie een doodzonde is.

Syrische vriend

In de vierde plaats is het totaal irrelevant of de demonstranten gevoelens of meningen hebben die de burgemeester deelt. Erger, als zij de gedachtesprong maakt van ‘een vermoord familielid van een Syrische vriend’ naar de voorgestelde boycot van Israëlische producten, dan toont ze een ongekende bias. Het roept minstens de verdenking op dat demonstranten met de ‘verkeerde’ mening er door de politie bij kop en kont uitgegooid zouden zijn. Denk: burgers die geen AZC willen.

De-escalatie

Het eigengereide en riskante optreden van Sharon Dijksma is door haar supporters inmiddels omgekat tot de-escalatie. Aha, de-escalatie, nou dan is het goed. Want het omgekeerde ervan, met de wapenstok op jan en alleman inslaan, dat verergert alles alleen maar en daar is niemand bij gebaat. Partijgenoot Femke Halsema is ook helemaal van de de-escalatie en tal van collega’s in grote steden zijn ook met het zelfde sap overgoten.

Praten, meebewegen, uitstellen, vergaderen en vooral met mensenrechten jongleren: wie zich door demonstranten bedreigd voelt, krijgt te horen dat ‘het mag schuren’ en als er antisemitische kreten klinken of een IS-vlag wordt getoond, zijn de autoriteiten niet blij, maar bij ‘vrijheid van meningsuiting’ moet je tegen een stootje kunnen, et cetera..

Destructief

Zou Sharon Dijksma, die ook nog eens voorzitter van de VNG is, niet weten hoe destructief dat de-escalatie-beleid uitwerkt? Demonstranten veroveren de straat en publieke gebouwen als universiteiten en stationshallen. Ze slaan de boel kort en klein en intimideren andersdenkenden. En de politie? Terwijl de hoogste bazen teksten produceren die vijftig jaar geleden op soosjale akademies al ondraaglijk soft werden gevonden, krijgen de collega’s in de laagste rangen het geweld van de demonstranten over zich heen én de hoon en nijd van gewone burgers die niet begrijpen waarom de overheid dit tuig niet aanpakt.

Eenzijdig

Komt bij dat als puntje bij paaltje komt, de-escalatie wonderbaarlijk eenzijdig is. We herinneren ons allemaal nog wel hoe er in Friesland voor geen millimeter werd gede-escaleerd toen boze bewoners beroepsactievoerders van Kick Out Zwarte Piet tegenhielden. Of hoe betogers tegen de coronamaatregelen met harde hand en nog hardere waterkanonnen van de straat werden geveegd, acties waar de XR-madeliefjes bij hun 47 blokkades van de A10 nooit last van hebben gehad. Je kan ongestraft de opening van de Holocaustmuseum verstoren met antisemitische spreekkoren, maar een cabaretier die de burgemeester persifleert, krijgt zes agenten op zijn dak (hoi Femke!).

Met je de-escalatie! De-escalatie is niet verstandig en bedaard proberen te voorkomen dat de vlam in de pan slaat, de-escalatie is ordinaire partijdigheid. En je ziet – telkens weer – waar dat toe leidt.

Wie denkt Sharon Dijksma wel dat ze is?

Paul Verburgt

PS: een paar dagen na het incident deed de burgemeester aangifte tegen de demonstranten. Niet vanwege de verstoring van de raadsvergadering (inclusief intimidatie van raadsleden), maar omdat er buiten op straat was gedreigd en geduwd. Het vermoeden is dat de burgemeester niet het risico wilde lopen dat haar ‘geestverwanten’ een stevige gevangenisstraf zouden oplopen, want dat staat er op het verstoren van het democratisch proces, veel meer dan bij wat duw- en trekwerk op straat.