Er zijn beelden van. “De deur staat altijd open.”, zien we de bestuursvoorzitter van de Universiteit van Amsterdam stamelen. Voor haar staan een vijftigtal alumni van de universiteit die hun bul komen teruggeven als protest tegen de beslissing van het bestuur om de banden met de Hebrew University of Jerusalem te verbreken. Het zijn niet de minsten die daar staan: een oud-minister van Buitenlandse Zaken, een voormalige vicepresident van de Hoge Raad, de ex-directeur van het CIDI en beroemdheden uit media en kunsten.

Het gaat er beschaafd aan toe, althans in de ontvangstruimte van de universiteit. Op weg ernaartoe mochten de dames en heren nog even ervaren hoe de bondgenoten annex gijzelnemers van het universiteitsbestuur opereren: krijsen en schreeuwen om de vernietiging van Israël, om genocide dus.

Open en dichte deuren

De deur staat altijd open, inderdaad, voor het tuig dat meermalen de universiteit straffeloos kort en klein sloeg en dagelijks Joodse studenten en medewerkers intimideert. De deur is dicht, potdicht, voor redelijkheid, voor bezonnenheid, ja zelfs voor zoiets fundamenteels als – we gaan spontaan de lingua franca van het vroegere hoger onderwijs spreken – audi et alteram partem: luister eerst naar de ander alvorens te beslissen. Het universiteitsbestuur verbrak de banden met haar Israëlische zusterinstelling zonder enig overleg of contact. De voorzitter en rector van die instelling veegden met dit gedrag de vloer aan in een ingezonden brief in De Telegraaf (de enige krant waarschijnlijk die zo’n brief nog plaatst).

Onafhankelijke adviescommissie

Tussen de slooppartijen van de pro-Palestijnse hordes en de knieval van het bestuur zat een aantal maanden, niet om diep na te denken, maar om de afgang te voorzien van enige optische objectiviteit. Een ‘onafhankelijke adviescommissie’ boetseerde een geheel nieuw toetsingskader voor de externe relaties van de UvA en – verrek – daar rolde zo maar uit dat de contacten met de Hebrew University moesten worden opgezegd. Om het geheel op smaak af te maken voegde de commissie er het advies bij om met twee usual suspects hetzelfde te doen: Hongarije (Orban, altijd goed) en China (Oeigoeren, ook prima).

Ook elders

Een soortgelijke commissie is ook aan de Radboud Universiteit opgetuigd en die leverde natuurlijk hetzelfde advies af als de collega’s in Amsterdam. Het universiteitsbestuur zal dat wel overnemen: het laat ten slotte ook een antisemiet als Harry G. Pettit, hier ‘werkzaam’ op een visum, in functie. Dat Joodse medewerkers en studenten zich door de man geïntimideerd voelen, telt niet.

Niet anders is het in Maastricht waar het agressieve Free Palestine Maastricht zelfs kantoor mag houden in een universiteitsgebouw. Gevoelens van onveiligheid zijn er ook binnen andere instellingen, zoals Leiden en Groningen. De besturen ervan orakelen wat over vrijheid van meningsuiting en houden zich verder afzijdig, kennelijk speculerend op de desinteresse van de meeste wetenschappers voor het traditionele gerel op de gamma-faculteiten.

Twente en Eindhoven hebben laten weten de uitwisseling met zusterinstellingen in Israël ongemoeid te zullen laten, maar we weten inmiddels allemaal hoe soepel universiteitsbesturen van hand kunnen wisselen.

Vrij spel

Nou denkt u vast: als universiteiten er een zooi van maken, dan hebben we gelukkig een minister van Onderwijs en Wetenschappen die kan ingrijpen. Theoretisch klopt dit, maar niet in de werkelijkheid van vandaag. Weliswaar heeft de huidige bewindsman een naam (even opzoeken) en zijn er mensen die hem in het verleden wel eens in levenden lijve hebben gezien, maar inmiddels is hij in lucht opgelost.

Nou, dan de minister van Justitie, denkt u wellicht. VVD, law & order, David van Weel, maar die komt niet verder dan dat “demonstreren een groot goed is”. O ja, en dat anderen verantwoordelijk zijn als het misgaat.

Vrij spel dus voor de Palestijnse vredesapostelen.

Speciaal archiefmapje

Terug naar het zenit van de academische verwording, de Universiteit van Amsterdam, niet voor niets gelegen in de gemeente waar niets mag, behalve als je van de goede partij of juiste etnisch en religieuze stroming bent.

“De deur staat altijd open” volgde op de hulpeloze toezegging van de bestuursvoorzitter om de vijftig geretourneerde bullen “zorgvuldig te zullen bewaren.” Een speciaal archiefmapje als geste. Je moet er maar op komen. Er zijn zoals gezegd beelden van, dus u kunt me controleren.

“Weg van de extreme standpunten”

De voorzitter is een vrouw, maar geen slachtoffer van nare discriminatie, niet van mij en van niemand. Edith Hooge wist waar ze aan begon, want toen ze medio vorig jaar haar benoeming aanvaardde, werd de universiteit al maanden overlopen door vandalen. Ze heeft wel in Amsterdam gestudeerd, maar werkte al geruime tijd elders (hoogleraar aan de Universiteit Tilburg en voorzitter van de Onderwijsraad), dus van een ‘manhaftige’ zelfopoffering door een Amsterdamse hoogleraar om van de universiteit te redden wat er nog te redden valt, is geen sprake.

Edith Hooge, ambitie, zelfvertrouwen en goede bedoelingen (denk: verbinding).

“Weg van de extreme standpunten.” zei ze tegen universiteitskrant Folia na haar aanstelling. “Goed luisteren naar elkaars ervaringen en opvattingen.” Niet dus. Net als haar voorgangster en niet anders dan haar rector, nationaal en internationaal bekend om zijn kruiperige onderhandelingen met gemaskerde en gewelddadige demonstranten, boog ze voor geweld en intimidatie, binnen een jaar.

Dat heet falen.

Sullig

En toen de camera’s op haar waren gericht en ze vijftig gereputeerde, voornamelijk Joodse alumni in de ogen moest zien, faalde ze weer. Geen seconde deed ze een poging om het ‘jammerlijke besluit’ (dixit alumnus professor Uri Rosenthal) te verdedigen of zelfs maar toe te lichten. Sullig mompelend alsof dat besluit haar ook maar was overkomen, een regenbui terwijl de zon zo lekker scheen.

Wanneer treedt ’s een autoriteit af omdat het echt niet meer kan!

Paul Verburgt