Wie niet beter weet, zou denken dat Henri Bontenbal de laatste Kamerverkiezingen heeft gewonnen. Zo vaak mag hij aanschuiven aan de talkshowtafels van de publieke omroep. En zo eerbiedig luisteren de gespreksleiders en gasten naar hem.

Bontenbal is evenwel de grootste verliezer van de laatste verkiezingen, op Rob Jetten van D66 na die van zijn 24 zetels er slechts 9 overhield.

Ingestort

Het CDA ging van 15 naar 5 zetels en is geen schim meer van de machtspartij die het was. We rule this country liet een partijprominent zich lang geleden ontvallen, weinig fijnzinnig, maar wel wáár. In het begin van deze eeuw bezette het CDA in de Kamer nog 44 zetels, in de jaren tachtig zelfs 54. De PVV heeft nu 37 Kamerzetels en peilt er 50.

Dat doet pijn. Te meer omdat er nergens een sprankje hoop is. In twintig jaar tijd is het ledental in elkaar gestort: van 80.000 naar 30.000. Jonge aanwas is er nauwelijks. Op 50Plus na heeft geen partij zo’n oud ledenbestand als het CDA. Met het electoraat is het niet veel anders gesteld.

De Kamerfractie is dan ook in geen enkel opzicht een afspiegeling van de partij. De gemiddelde leeftijd is 39 jaar. De jongste, Harmen Krul is 29 en de ‘oudste’, Inge van Dijk 48. Bontenbal zelf is 41 jaar.

Vijf zetels, dat is ongeveer 350.000 stemmen.

Boeren, burgers en buitenlui

Het vertrek van Omtzigt heeft de partij zeker een klap gegeven, maar het is geen sluitende verklaring voor de instorting. De partij is er niet in geslaagd haar asset te behouden, de partij te zijn voor boeren, burgers en buitenlui, gebaseerd op aansprekende, christelijke kernwaarden als solidariteit, rentmeesterschap en gespreide verantwoordelijkheid.

De partijtop, altijd al linkser dan de achterban, werd steeds linkser en keerde zich uiteindelijk zelfs af van de gewone mensen. Met als hilarische uitschieter het plannetje van Wopke Hoekstra om zich te focussen op jonge, hoogopgeleide stedelingen. Dat betaalde zich uit met het vertrek van de traditionele achterban naar BBB en PVV. Vergelijkbaar met de uittocht van de ‘arbeiders’ uit de PvdA die onderdak zochten bij Wilders.

Laatste levenstekens

Een markerend moment in deze ontwikkeling was de beslissing om deel te nemen aan het eerste kabinet-Rutte en de gedoogrol van de PVV te aanvaarden. De tranen van Maxime Verhagen, de welhaast Bijbelse oproep van Ernst Hirsch Ballin ‘doe dit de partij niet aan!’ en de hysterische militaire groet van Camiel Eurlings, het zouden achteraf bezien de laatste levenstekens zijn van het CDA zoals we het kenden.

De partij ontplofte niet, maar zakte weg in een vegeterend bestaan.

Fatsoen

Het is Bontenbal niet gelukt om met een aansprekend programma en een sterke campagne het tij te keren. Terwijl ons land kampt met grote problemen als migratie en woningnood, kwam de leider van het CDA met verhalen over fatsoen. Maar in fatsoen kun je net zomin wonen als in ‘gelul’, om eens een PvdA’er te citeren.

Min 10 zetels, maar Bontenbal laat zich niet van de wijs brengen. Hij blijft slaan op de trommel van normen en waarden en vindt dat – zo bleek bij het partijcongres van afgelopen zaterdag weer – hartstikke goed van zichzelf.

Aanvallen op PVV

De overdadige media-aandacht voor Bontenbal heeft ondertussen niets met zijn fatsoenscampagne te maken, maar met zijn voortdurende aanvallen op de PVV. Dat doet het goed in Hilversum, waar ze na de verkiezingsoverwinning van Wilders speciale bijeenkomsten organiseerden om elkaar te troosten en moed in te spreken. “Hou elkaar vast!”, weet u nog.

Het verklaart ook waarom die andere grote verliezer, Rob Jetten van D66, steeds mag aanschuiven. Net zoals Laurens Dassen van Volt, de meest overbodige partij van ons land, goed voor 2 (zegge twee) Kamerzetels. Allemaal heel erg tegen de PVV.

Roes

Of bij Bontenbal de weerzin tegen de PVV heel diep zit, is de vraag. We noteren dat Bontenbal met een boog om die andere zogenaamd populistische partij heenloopt, de BBB, waar een ander, mogelijk ‘trouwer’ deel van zijn voormalige achterban dekking heeft gezocht. Het lijkt allemaal nogal selectief kortom. Opportunistisch beter gezegd.

Dat neemt niet weg dat Bontenbal net als Frans Timmermans in een soort roes raakt als hij over de PVV spreekt. De ene overdrijving lokt de andere uit. Zo ook weer tijdens het partijcongres van zaterdag 23 maart. Het ging over de Europese Unie, maar toch nam hij de PVV onder vuur en hoe! We citeren een van de passages die aan deze partij werden gewijd.

Ook in Nederland krijgt de polarisatiepolitiek nu ruim baan, door een nieuw kabinet waarin de PVV volwaardig deelneemt. Populisten zeggen voor vrijheid te strijden, maar hun definitie van vrijheid is niets anders dan lekker doen waar je zelf zin in hebt.”

Vuil

Egoïsme, nihilisme, decadentie, altijd-feest-en-dikke-doei-naar-de-anderen! Aldus Bontenbal over 2.5 miljoen kiezers onder wie veel voormalige CDA-stemmers. Veelal de onderkant van de samenleving waar heel veel problemen in al hun onoplosbaarheid samenkomen. Van werkloosheid tot arbeidsongeschiktheid, van armoe tot ziekte, van woningnood tot eenzaamheid. Waar kinderen met lege maag naar school gaan en ouderen zorg mijden omdat die onbetaalbaar is.

Mensen ook die in wijken wonen waar de door politici toegejuichte massa-immigratie neerslaat in segregatie, uitbuiting, onveiligheid en misdaad. Mensen die de overheid behandelt als vuil en denk dan niet alleen aan extreme dieptepunten als de toeslagenaffaire en de aardbevingsschade. Het woekert overal en op alle bestuurlijke niveaus. Jarenlang genegeerd, verdacht en belachelijk gemaakt door de weldenkende klasse.

Werden ze vroeger nog – letterlijk – gezien en gehoord in de grote volkspartijen, nadat die hun ideologische veren of christelijke waarden hadden afgeschud, mochten ze het zelf opknappen. En vonden ze lotgenoten met name bij de PVV.

Geen pardon

Dat zijn de mensen waaraan Bontenbal dus ongenadig de pest heeft. Níet aan zijn collega’s en voorgangers die deze mensen het bos injoegen, níet aan de chique dames en heren die hun neus ophalen voor taalgebruik, interesses en werk van deze mensen, níet aan zichzelf, maar aan die mensen.

Bontenbal kent geen pardon. Mocht ooit een CDA’er toetreden tot een kabinet waaraan ook Wilders deelneemt, dan zal die het weten! Over royeren heeft hij het nog niet, maar dreigen doe hij wel.

Islamisten en communisten

Dat het CDA ondertussen gebroederlijk met de islamisten van DENK in het Haagse College van B&W zit, is kennelijk geen probleem. En dat het CDA ook graag met de communisten van de CPN zaken deed (het Amsterdamse College van B&W in 1978 en 1982 en Gedeputeerde Staten van Noord-Holland in 1982) is ook allemaal prima. Nee, de PVV, dát is pas erg!

Partijprominenten als Hans Borstlap vinden het gedreig van Bontenbal niet erg verstandig (‘er moet wel geregeerd worden’) en Richard van Zwol liet zich gewoon tot informateur benoemen.

Ondertussen blijkt uit onderzoek dat 70% van de CDA-stemmers hoopt dat dat vermaledijde kabinet met Wilders er komt.

Daar sta je dan als kersverse partijleider.

Nul zetels

Bontenbal is nog geen jaar de baas, maar nu al is hij losgezongen van de werkelijkheid. Meegezogen in de weerzin en het dedain die in de politieke, bestuurlijke, culturele en ambtelijke elite van ons land bestaat tegen de mensen die niet zijn zoals zij. Polariserend als een dolle en tegelijkertijd pacificerende woordjes prevelend over ‘verschillen overbruggen’ en ‘leren samenleven met mensen die anders denken dan wijzelf’.

Het maakt niet uit of dit opportunisme is of diep doorleefd, Bontenbal doet het.

In recente peilingen zien we het CDA met een paar zetels stijgen. Het zijn spijtoptanten van NSC dat inmiddels meer dan gehalveerd is. Van dat enorme verlies vloeien een paar zetels terug naar het CDA. Schamel en zeker geen reden om de vlag uit te steken.

Bontenbal en met hem het CDA zijn de weg kwijt. Geen eigen verhaal, trouw meestemmen met de linkse fracties in het parlement, dagelijks de PVV en Wilders attaqueren en verder veel steunen en zuchten over de polarisatie in Nederland.

En veel losse flodders. Daar zorgt Kamerlid Derk Boswijk wel voor als ie weer eens een dagje in Oekraïne is geweest of zoals laatst toen hij na een bliksembezoek aan Israël het plannetje lanceerde om producten uit Joodse nederzettingen op de West Bank te boycotten. Het leidde op het congres van afgelopen zaterdag tot een kraampje waar je Judenfreie dadels kon proeven, te vinden naast informatie over het  ‘antizionistische’ Rights Forum van voormalig CDA-leider Dries van Agt.

Dat komt niet meer goed. Op weg naar de nul zetels.

De media zullen hun interesse in Bontenbal snel verliezen, maar voor de begrafenis van het CDA komen ze nog wel langs.

Paul Verburgt